Η αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη ,προϊσταμένη της ΚΗ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Σερρών, παρουσίασε τα αποτελέσματα της ανασκαφικής έρευνας του ταφικού τύμβου «Καστά» Αμφίπολης για το 2012 στην ετήσια Αρχαιολογική Συνάντηση ,εικοστή έκτη συνάντηση, για τις ανασκαφές του 2012 στη Μακεδονία και τη Θράκη.
Η κ .Περιστέρη , μιλώντας για το έργο της ανασκαφής του ταφικού τύμβου «Καστά» Αμφίπολης το 2012 , δήλωσε :
«Κατά το 2012 ξεκίνησε η ανασκαφική έρευνα στον Τύμβο «Καστά» Αμφίπολης από την υπογράφουσα έπειτα από χρηματοδότηση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με την συμπαράσταση του Αντιπεριφερειάρχη κ. Ι. Μωυσιάδη και συνεχίστηκε με επιτυχία έπειτα από την χρηματοδότηση του Υπουργού Μακεδονίας-Θράκης κ. Θ. Καράογλου. Κατά το 2013 η έρευνα συνεχίζεται έχοντας εκτός από τη στήριξη του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας κ. Α. Τζιτζικώστα και του Υπουργού Μακεδονίας-Θράκης κ. Θ. Καράογλου, με την αμέριστη συμπαράσταση και χρηματοδότηση του Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α.-Γενική Γραμματεία Πολιτισμού έπειτα μάλιστα και την παρουσία του Υπουργού Πολιτισμού κ. Κ.Τζαβάρα και της Γενικής Γραμματέως κ. Λ.Μενδώνη στην ανασκαφή.
Η ανασκαφή έφερε στο φως σημαντικό ταφικό περίβολο, μοναδικό στο είδος του, που χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ., με μαρμάρινες βάσεις, ορθοστάτες, επιστέψεις και λοιπή ανωδομή, ύψους 3μ. και συνολικού μήκους 497μ.,από τα οποία έχουν μέχρι τώρα ανασκαφεί τα 300μ. Η μοναδικότητα της κατασκευής του ταφικού περιβόλου με τη χρήση αρχιτεκτονικών μελών από θασίτικο μάρμαρο καθώς και η σημαντική χρονική περίοδος που δημιουργείται οδηγούν την σκέψη μας στην ύπαρξη σημαντικών τάφων στο εσωτερικό του περιβόλου που μόνο η συνέχεια της ανασκαφικής έρευνας θα αποκαλύψει.
Κατά την περίοδο που χρονολογείται ο ταφικός περίβολος, μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου μέχρι το τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα, διαδραματίζονται σπουδαία ιστορικά γεγονότα στην περιοχή της Αμφίπολης. Σημαντικοί στρατηγοί και ναύαρχοι του Μ. Αλεξάνδρου σχετίζονται με την περιοχή, εδώ ο Κάσσανδρος εξορίζει και θανατώνει το 311 π.Χ. τη νόμιμη σύζυγο του Μ. Αλεξάνδρου Ρωξάνη και το γιό του Αλέξανδρο Δ’.
Ένα μεγάλο μέρος του περιβόλου έχει αποξηλωθεί κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη να μη βρίσκονται στη θέση τους. Μια ευρύτερη έρευνα που πραγματοποιήσαμε στην περιοχή της Αμφίπολης με τον συνεργάτη αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή στην προσπάθειά μας να εντοπίσουμε τα χαμένα αρχιτεκτονικά μέλη μας οδήγησε στην περιοχή του χώρου του μνημείου του Λέοντα της Αμφίπολης όπου βρέθηκαν είτε διάσπαρτα, είτε εντοιχισμένα στη βάση του Λέοντος, μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη με προέλευση τον ταφικό περίβολο. Η έρευνα αυτή συνδέει τον σημαντικό ταφικό περίβολο του τύμβου Καστά με τον Λέοντα της Αμφίπολης.
Το υλικό της βάσης του Λέοντα, είχε χρησιμοποιηθεί ως φράγμα σε δεύτερη χρήση ήδη από τη ρωμαϊκή εποχή και βρέθηκε από τον Ελληνικό Στρατό το 1912, κατά την αποξήρανση της κοίτης του Στρυμόνα για την κατασκευή της σύγχρονης γέφυρας κοντά στις εκβολές του. Μετά το 1917 τα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη συγκεντρώθηκαν κοντά στο θεμέλιο που ταυτίστηκε λανθασμένα, ως θεμέλιο της βάσης του μνημείου. Πρώτος ο Α. Ορλάνδος μελέτησε μαζί με τον P. Perdrizet το υλικό μέχρι τη δεκαετία του ’30. Το 1936 οι J. Roger και O. Broneer συνεχίζουν τη μελέτη και την αποκατάσταση του μνημείου στη θέση αυτή στην οποία βρίσκεται σήμερα με την κατασκευή μιας συμβατικής βάσης. Την ίδια εποχή, η Ulen βρίσκει νέα κομμάτια στην αποξήρανση της αρχικής Κερκινίτιδας Λίμνης και μεταφέρει το υλικό, 60 χμ. μακριά στην θέση του νέου φράγματος της λίμνης Κερκίνης, στο Λιθότοπο.Το 1971 ο S. Miller ταυτίζει το υλικό στο Λιθότοπο και αυτό επιστρέφει στην αρχική του περιοχή. Ο Miller αποδίδει σωστά το υλικό, δεν βρίσκει όμως την προέλευση του και ότι προέρχεται από κυκλικό τοίχο.
Μετά την ανακάλυψη του ταφικού περιβόλου του τύμβου «Καστά», όπως απέδειξε η έρευνα μας, το ταφικό μνημείο του Λέοντος συνδέεται με το ταφικό σήμα του τύμβου που στην πραγματικότητα είναι το θεμέλιό του και τοποθετείται στο μέσον και στο υψηλότερο σημείο του βάσει και της γεωμετρίας που μας δίνει ο ταφικός περίβολος.
Ο Τύμβος Καστά Αμφίπολης και το μνημείο του Λέοντος είναι δύο μνημεία που συνομιλούν μεταξύ τους συνδυάζοντας συγκρίσιμα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά και η χρονολόγησή τους ανήκει στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ.αιώνα. Οι λατύπες (θραύσματα από επεξεργασία μαρμάρου) που βρέθηκαν γύρω από το ταφικό σήμα στην κορυφή του τύμβου Καστά, δηλώνει την ύπαρξη μεγάλου μαρμάρινου μνημείου, που δεν είναι άλλο από το Λέοντα και την βάση του» .
Εντωμεταξύ τα αποτελέσματα των ανασκαφικών ερευνών στο τύμβο «Καστά» στην Αμφίπολη και την σχέση με τον λέοντα της Αμφίπολης , παρουσίασε και ανέλυσε στους Σερραίους , η αρχαιολόγος κ. Κατερίνα Περιστέρη ,προϊσταμένη της ΚΗ εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Σερρών ,μαζί με τον συνεργάτη της,αρχιτέκτονα κ. Μιχάλη Λεφαντζή, στην εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν η Περιφερειακή Ενότητα Σερρών , η ΚΗ΄ εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Σερρών και η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών ,το βράδυ της Τετάρτης 25 Απριλίου 2013.
Η κ Περιστέρη αναφέρθηκε στις χρηματοδοτήσεις που είχε η ανασκαφική έρευνα και παράλληλα δήλωσε «Η ανασκαφή έφερε στο φως σημαντικό ταφικό περίβολο, μοναδικό στο είδος του, που χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ., με μαρμάρινες βάσεις, ορθοστάτες, επιστέψεις και λοιπή ανωδομή, ύψους 3μ. και συνολικού μήκους 497μ.,από τα οποία έχουν μέχρι τώρα ανασκαφεί τα 300μ. Η μοναδικότητα της κατασκευής του ταφικού περιβόλου με τη χρήση αρχιτεκτονικών μελών από Θασίτικο μάρμαρο καθώς και η σημαντική χρονική περίοδος που δημιουργείται οδηγούν την σκέψη μας στην ύπαρξη σημαντικών τάφων στο εσωτερικό του περιβόλου που μόνο η συνέχεια της ανασκαφικής έρευνας θα αποκαλύψει.
Ο κ. Λεφαντζής υποστήριξε ότι 375 κομμάτια από τον περίβολο του «Καστά» βρίσκονται στο μνημείο του Λέοντος , στην βάση του και στην γύρω περιοχή επίσης τόνισε πως ο κατασκευαστής ήταν πολύ μεγάλος αρχιτέκτονας ,άριστος γνώστης των μαθηματικών και της γεωμετρίας και κατάφερε να κάνει ένα κατασκεύασμα που θα μιλάει ο κόσμος για πολλά χρόνια ,σημείωσε μάλιστα ότι μπορεί να πει κανείς ότι όλη η κατασκευή είναι ένα υβρίδιο αρχιτεκτονικό μακεδονικού τάφου και μαυσωλείου .
«Η ανασκαφή είναι σημαντική ,έχουμε έναν ταφικό περίβολο ,έναν χώρο σημαντικό ,περίβολο μοναδικό στο είδος του , και δεν έχουμε κάτι παρόμοιο στα Βαλκάνια και στην γύρω περιοχή. Έχει ορθόδομους μαρμάρινους με ωραίες στέψεις με όλη την αρχιτεκτονική που σχηματίζει μια ωραία εξωτερική εικόνα ,που φαινόταν από μακριά στα αρχαία χρόνια . Δεν μπορούμε να πούμε τίνος είναι ο τύμβος ακόμη , αν δεν γίνει ανασκαφική έρευνα και δεν μπούμε μέσα στο εσωτερικό να δούμε τι υπάρχει. Όλα δείχνουν ότι πρόκειται για αξιόλογες ταφές τις οποίες περιμένουμε να βρούμε», πρόσθεσε η προϊσταμένη της ΚΗ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Σερρών.
Μέχρι τώρα έχουν ανασκαφεί 300 μέτρα από το συνολικό μήκος 497μ του ταφικού περίβολου και έχει γίνει έρευνα για την μετακίνηση του λιονταριού.